عمل و درمان پتوز چشم (افتادگی پلک)

پتوز چشم یا افتادگی پلک، وضعیتی است که در آن پلک فوقانی به دلیل ضعف عضلانی، مشکلات عصبی یا عوامل مکانیکی به سمت پایین افتاده و از موقعیت طبیعی خود خارج می‌شود. این عارضه که در اصطلاح پزشکی به آن بلفاروپتوز نیز گفته می‌شود، می‌تواند یک یا هر دو پلک را درگیر کند و به‌صورت مادرزادی یا اکتسابی بروز پیدا کند. افتادگی پلک نه‌تنها بر ظاهر فرد تأثیر می‌گذارد، بلکه در موارد شدید می‌تواند میدان دید را محدود کرده و مشکلات عملکردی ایجاد کند.
 

برخی از بزرگسالان به دلیل افزایش سن، ضربه چشم، جراحی آب مروارید یا استفاده از لنزهای تماسی، پتوز اکتسابی را در طول زندگی خود تجربه می کنند. استفاده مکرر از لنزهای تماسی به عضله پلک بالابر آسیب می رساند. عوارض عصبی مختلف مانند میاستنی گراویس یا دیستروفی میوتونیک باعث افتادگی پلک می شود، اگرچه این موارد کمتر دیده می شود.

علاوه بر این، یک تورم یا کیست بزرگ روی پلک فشار می آورد و باعث افتادگی آن می شود.افتادگی پلک یا پتوز عارضه ای است که با ضعیف شدن و افتادگی پلک فوقانی مشخص می شود. این عارضه که در اصطلاح پزشکی بلفاروپتوز نیز نامیده می شود انواع مختلفی دارد. به عنوان مثال، افتادگی یک پلک را پتوز یک طرفه، در حالی که افتادگی دو پلک را پتوز دوطرفه می گویند. اگر پوست در قسمت بالایی پلک فوقانی بیش از حد و متورم باشد، به آن درماتوکالازیس می گویند.

پلک های آویزان گاهی مادرزادی هستند و گاهی در طول زندگی ایجاد می شوند و اکتسابی هستند. پتوز می تواند موقت یا دائمی باشد. عمل و درمان پتوز چشم معمولا همیشه یک روش جراحی است که در آن پلک فوقانی بلند می شود. این عمل بر روی عضله بالابرنده پلک (عضله مولر یا عضله لواتور/ آپونوروزیس) انجام می شود.افتادگی پلک یا پتوز به دلیل آسیب، پیری یا ابتلا به بیماری های مختلف رخ می دهد. اگر فقط یک پلک افتادگی داشته باشد با مشکل پتوز یک طرفه مواجه می شویم و اگر پلک هر دو چشم افتاده باشد با مشکل پتوز دو طرفه مواجه می شویم.

افتادگی پلک ها گاهی متناوب و گاهی دائمی است. افتادگی پلک در برخی بیماران مادرزادی است و به آن پتوز مادرزادی می گویند. برخی افراد در طول زندگی خود دچار افتادگی پلک می شوند که به آن پتوز اکتسابی می گویند. بلفاروپلاستی یا لیفت پلک نوعی جراحی است که برای اصلاح افتادگی پلک با برداشتن پوست، ماهیچه و چربی اضافی انجام می شود.

بیماران مبتلا به افتادگی پلک روزانه با مشکلات زیادی مواجه می شوند، بنابراین برخی از بیماران ترجیح می دهند با جراحی از شر این مشکلات خلاص شوند. در این روش پلک بالایی بالا کشیده می شود تا چشم ها طبیعی تر و یکنواخت تر به نظر برسند. این جراحی توسط جراح اکولوپلاستی که در درمان پوست، استخوان ها و عضلات اطراف چشم تخصص دارد، انجام می شود.

جراحی افتادگی پلک یک عمل بدون درد است که کمتر از یک ساعت طول می کشد و بیمار معمولا می تواند در عرض یک هفته به فعالیت های روزانه خود ادامه دهد.جراحی زیبایی پلک به دلایل مختلفی انجام می شود. صورت خسته شایع ترین دلیل جراحی پلک است.

 

  1. انواع پتوز چشم

    پتوز بر اساس علت و نحوه بروز به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود:

    1. پتوز مادرزادی: این نوع از بدو تولد وجود دارد و اغلب به دلیل رشد ناکافی عضله بالابرنده پلک (عضله لواتور) رخ می‌دهد. کودکان مبتلا به پتوز مادرزادی ممکن است برای جبران افتادگی، سر خود را به عقب خم کنند یا ابروهای خود را بیش از حد بالا ببرند.
    2. پتوز اکتسابی: این نوع در طول زندگی و به دلایل مختلف ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علل آن عبارت‌اند از:
    • پیری: با افزایش سن، تاندون‌ها و عضلات پلک ضعیف می‌شوند و خاصیت ارتجاعی پوست کاهش می‌یابد.
    • آسیب‌دیدگی: ضربه به چشم یا جراحی‌هایی مانند آب مروارید می‌تواند به عضله یا عصب پلک آسیب برساند.
    • استفاده طولانی‌مدت از لنز تماسی: کشیدن مکرر پلک برای گذاشتن یا برداشتن لنز می‌تواند به عضله لواتور آسیب بزند.
    • بیماری‌های عصبی یا عضلانی: بیماری‌هایی مانند میاستنی گراویس (ضعف عضلانی پیش‌رونده)، دیستروفی میوتونیک یا فلج عصب سوم مغزی می‌توانند پتوز را ایجاد کنند.
    • فشار مکانیکی: وجود تومور، کیست یا التهاب در پلک می‌تواند باعث سنگین شدن آن و افتادگی شود.
    1. پتوز یک‌طرفه و دوطرفه: افتادگی تنها یک پلک را پتوز یک‌طرفه و افتادگی هر دو پلک را پتوز دوطرفه می‌نامند.
    2. درماتوکالازیس: حالتی که پوست اضافی و شل‌شده بالای پلک باعث افتادگی ظاهری آن می‌شود، اما عضله پلک سالم است.

پتوز چشم

دلایل افتادگی پلک

سنگینی پلک ها و پف زیر چشم همیشه چهره را خسته و غمگین می کند. پلک برخی از بیماران نامتقارن به نظر می رسد، در این صورت ممکن است بلفاروپلاستی برای بهبود تقارن انجام شود. افتادگی پلک در برخی بیماران میدان دید آنها را مسدود می کند و دید محیطی بیمار ناقص می شود.

بنابراین جراحی پلک برای رفع گرفتگی و بهبود بینایی انجام می شود.اگر مشکل شلی پوست محدود به ناحیه خاصی از صورت باشد یا با روش های غیرجراحی مانند تزریق بوتاکس و فیلر یا هایفوتراپی قابل درمان باشد، پزشک از انجام جراحی لیفت صورت خودداری می کند. ضمناً بیمار باید در زمان انجام این عمل از وضعیت عمومی خوبی برخوردار باشد.

افتادگی نوروژنیک پلک

اعصاب مرتبط با ماهیچه ها در این حالت  آسیب می بینند.

افتادگی میوژنیک پلک

  به دلیل وجود مشکل در وجود عضله بالابر پلک ضعیف شدن و افتادگی پلک ایجاد می شود.

افتادگی آپونوروتیک پلک ها

این وضعیت با کشیدگی و ضعیف شدن تاندون مسئول بالا بردن پلک همراه است.

افتادگی مکانیکی پلک: پلک به اندازه ای سنگین است که عضلات نمی توانند آن را بلند کنند.

افتادگی پلک یا پتوز عارضه ای است که با ضعیف شدن و افتادگی پلک فوقانی مشخص می شود

 

تشخیص افتادگی پلک

تشخیص صحیح قبل از شروع برنامه درمانی برای اصلاح پتوز یا پتوز ضروری است. با توجه به اینکه علل بالقوه خطرناک پتوز وجود دارد. معاینه فیزیکی، بحث در مورد سابقه پزشکی بیمار، معاینه جامع چشم، آزمایش خون و احتمالا سی تی اسکن و MRI ممکن است مورد نیاز باشد. این تست ها می توانند از بیماری های عصبی و عضلانی جلوگیری کنند. مانند میاستنی گراویس و برخی بیماری های خاص خود ایمنی.

علاوه بر این، جراح ممکن است یک تست کششی با تزریق ادروفونیوم برای تعیین قدرت و پاسخ عضلانی انجام دهد. قبل از جراحی افتادگی پلک خود و در طول مشاوره قبل از عمل، آماده صحبت در مورد مدت زمانی که پلک شما افتاده است، باشید. اگر فکر می کنید دلیل خاصی باعث چنین مشکلی شده است، حتما به بهترین چشم پزشک در مورد آن بگویید.

خدمات کلینیک گونه : تخلیه غبغب

همچنین در صورت وجود سایر علائم و نشانه ها؛ مانند سردرد، ضعف عضلانی، بی حسی، احساس سوزش، و تغییرات در گفتار یا بلع حتما این موضوع را با جراح زیبایی چشم خود در میان بگذارید.

 

با توجه به معنای کلمه لیفت، به هر کاری که ابروها را به سمت بالا می برد، لیفت ابرو می گویند. افتادگی پلک ها و ابروها که معمولاً به دلیل افزایش سن، کاهش کلاژن و خاصیت ارتجاعی پوست ایجاد می شود، افراد را به لیفت ابرو ترغیب می کند.

البته افتادگی ابرو یا پلک به عوامل دیگری مانند کاهش وزن شدید، عوامل ژنتیکی و وجود برخی شرایط پزشکی نیز بستگی دارد. جراحی لیفت صورت برای حل مشکل افتادگی پوست صورت و گردن طراحی شده است. به عبارت دیگر جراحی لیفت صورت نوعی جراحی ترمیمی است که می تواند با رفع افتادگی، افتادگی و چین و چروک های عمیق به جوانسازی پوست و ظاهر بیمار کمک کند.

معمولاً افرادی که دارای میزان مشخصی از شلی یا شلی پوست صورت هستند می توانند از این روش بهره مند شوند.